LANCIA δ S4 Grupa B

[STI22B]

LANCIA δ S4

 

 

czyli Lancia Delta S4 jedna z ikon Grupy B, grupy, która swoją genezę miała w roku 1982.

Początkiem lat 80-dziesiątych w rajdach zapanowało wielkie zamieszanie za przyczyną firmy Audi, która modelem Quattro niejako wskazała kierunek, w którym będą ewoluowały rajdówki. Quattro całkowicie zdominowało rywalizację na odcinkach specjalnych, które wygrywało z innymi (czytaj: tylnonapędowymi) konstrukcjami nie o sekundy, a o minuty. Sytuacja ta zmusiła ówczesne FISA do zdecydowanej reakcji, reakcji, która zaowocowała powstaniem kultowej dziś Grupy B

 

Regulamin Grupy B czyli "obszerny" załącznik J

 

Wytyczne dotyczące budowy samochodu Grupy B zostały zawarte na niecałej stronie w/w załącznika, który mówił:

 

1. Producent chcący wystawić rajdówkę Grupy B musi wyprodukować 200 sztuk do homologacji oraz 20, które zostaną przeznaczone do dalszego rozwoju.

2. Masa minimalna samochodu z silnikiem o pojemności powyżej 3000 ccm musi wynosić 1000 kg.

3. Samochody z silnikami o mniejszej pojemności muszą ważyć minimum 960 kg.

 

Jak widać regulamin był bardzo liberalny i nie narzucał na konstruktorów prawie żadnych ograniczeń. Dzięki temu, na salony Rajdowych Mistrzostw Świata mogła bez żadnych problemów zawitać technologia rodem z Formuły 1.

 

Pierwszym "pełnokrwistym" samochodem Grupy B wbrew pozorom nie było Audi Quattro, lecz LANCIA 037 Rally

 

 

 

Jak wiemy Lancia 037 była samochodem tylnonapędowym, więc teoretycznie nie miał szans z Audi Quattro, ale zdecydowanie większa moc przy znacznie niższej masie dały zespołowi Lancii mistrzostwo producentów w roku 1983 (warto odnotować, że Lancia 037 była ostatnią tyno-napędową rajdówką, która zdobyła Mistrzostwo Świata)

W roku 1984 oba mistrzostwa padły już (niestety dla zespołu Lancii) łupem AUDI Sport.

 

 

 

Przegrana ta oraz pojawienie się tak doskonałego konkurenta w postaci PEUGEOT'a 205 Turbo 16 zmusiła włoskich inżynierów do wytężonej pracy, której owocem była LANCIA δ S4

 

 

Prototyp LANCII zbudowany był na rurowej ramie, poszycie wykonano z lekkiego kevlaru, a silnik został osadzony centralnie za plecami załogi.

 

 

Samochód zadebiutował w kończącym sezon 1985 Rajdzie RAC, w którym za jego kierownicą zwyciężył fin Henri Toivonen. Zwycięstwo z całą pewnością nie było przypadkiem, ponieważ na drugim miejscu zameldowała się druga δ S4 prowadzona przez Markku Alen'a.

Ostatni rajd sezonu stał się równocześnie sygnałem ostrzegawczym dla zespołu Peugeot Talbot Sport i zapowiadał bardzo ciężką walkę w nadchodzącym sezonie '86

 

Otwierający sezon 1986 Rajd Monte Carlo zakończył się efektownym zwycięstwem Henri Toivonena, który po przejechaniu 867 km w 36 odcinkach specjalnych wyprzedził drugiego Timo Salonena prowadzącego Peugeota 205 Turbo 16 Evo 2 o ponad 4 minuty.

 

 

Lancia δ S4 wygrała w sezonie '86 w sumie 4 rajdy:

Rajd Monte Carlo; Rajd Argentyny, Rajd San Remo (załogi Lancii zajęły całe podium) oraz Rajd Stanów Zjednoczonych.

 

Sezon 1986 był w Rajdowych Mistrzostwach Świata swoistym wyścigiem zbrojeń pomiędzy zespołami. Powstały takie "potwory" jak AUDI SPORT Quattro E2, Ford RS200, Renault 5 Turbo, Toyota Celica TCT czy Citroen BX. Rajdówki o masie niespełna tony dysponowały silnikami o mocach przekraczających 500KM. Samochody z każdym dodatkowym koniem mechanicznym stawały się coraz szybsze czego wyraźnym dowodem był test przeprowadzony na torze Formuły 1 Estoril, na którym Toivonen osiągnął czas dający mu teoretycznie 6 pole startowe do wyścigu Grand Prix.

 

Z wielkiego niebezpieczeństwa, które niosły z sobą kolejne rekordy mocy i przyspieszeń zaczęli zdawać sobie sprawę sami kierowcy. Henri Toivonen powiedział: "Jeśli nic nie zrobimy w kwestii bezpieczeństwa, niedługo wszyscy się pozabijamy"

 

Dziś można powiedzieć, że Toivonen przepowiedział swoją przyszłość, ponieważ w majowym Rajdzie Korsyki prowadzona przez niego Lancia wypadła z drogi i stanęła w płomieniach. Załoga zginęła na miejscu...

 

 

 

Wypadek ten stał się "gwoździem do trumny" Grupy B.

Po tym wypadku FISA ogłosiła zakaz startu samochodów Grupy B, który wszedł w życie z początkiem sezonu 1987.

 

Tyle tytułem wstępu. Reasumując chciałbym zaprosić do relacji z mojego nowego projektu, którym będzie wyżej przedstawiony samochód.

[skwarciu21]

Uwielbiam w twoich warszatach chyba najbardziej te Historyczne opisy aut wydarzeń. Nadaje to mega klimatu modelom, no i moja ulubiona grupa B.

[karambolis8]

Bardzo ciekawy warsztat się zapowiada

[Marcin1970]

Będę przyglądał się pilnie.

[STI22B]

Witam, bardzo dziękuję Kolegom za zainteresowanie. Dziś chciałbym przedstawić zestaw, który posłuży do budowy projektu.

Zestaw pochodzi z firmy MODELER'S

 

 

Zestaw składa się z kasty i płyty podłogowej wykonanych z żywicy, elementów zawieszenia, felg i części wnętrza wykonanych z metalu...

 

 

 

 

 

oraz kalkomanii. Kalkomania pozwala na zbudowanie modelu z jednego z dwóch rajdów tj. Monte Carlo lub Tour de Corse z sezonu 1986. W tej chwili jeszcze zastanawiam się, którą wersję wybrać.

 

[STI22B]

Cześć, dziś pierwsza (de facto) aktualizacja z samej budowy modelu. Zestaw dotarł do mnie w piątek i od razu przystąpiłem do prac nad kastą. Na pierwszy ogień poszły imitacje sitek we wlotach powietrza w przedniej części nadwozia oraz na kalpie przedziału silnikowego. Nie wiedzieć dlaczego, ale producent popełnił ten sam błąd, który bezustannie popełnia francuska firma Heller, czyli kompletnie zaślepił wloty powietrza imitacjami siatek. Po kilku godzinach wiercenia i piłowania udało mi się pozbyć raz na zawsze "niechcianych" elementów.

Kolejna rzecz, którą należało zrobić to odbłyśniki lamp samochodu, które także zostały całkowicie pominięte przez producenta. Operacja ta polegała na centralnym wywierceniu otworów fi1 w zaślepkach lamp i stopniowym ręcznym wierceniu czasz odbłyśników przy pomocy wierteł fi5 oraz fi5,5. Dodatkowo zostały usunięte boczne żywiczne kierunkowskazy, które zostaną zastąpione transparentynymi odpowiednikami. Pogłębiłem linie podziału, wywierciłem otwory pod antenę, lusterka, zapinki oraz nity w przednim zderzaku Lancii.

Musze powiedzieć, że pomijając sprawę "siatkowy imitacji" kasta jest wykonana w sposób bardzo dobry. Jakościowy nawet nieznacznie przewyższa produkty firm Renaissance czy Reji Model.

 

Po oszlifowaniu kasty została ona lekko pomalowana białym podkładem w celu "wyłuskania" wszelkich niedoskonałości, które muszą zostać usunięte przed fazą lakierowania. Kasta po wszystkich wymienionych operacjach prezentuje się następująco:

 

 

 

 

 

 

 

Po całkowitym wyschnięciu podkładu, cała kasta zostanie kolejny raz oszlifowana drobnym papierem ściernym w celu likwidacji wszelkich nierówności i mankamentów.

[STI22B]

Cześć, w zawiązku z tym, że oczekuję na niezbędną chemię do kasty, postanowiłem zająć się podwoziem modelu.

Niestety podwozie przygotowane przez producenta zestawu pozostawia bardzo wiele do życzenia. Podłoga, chłodnica, silnik, kolektor wydechowy, tłumik, turbosprężarka i kompresor stanowią monolit, czego skutkiem jest niska szczegółowość w/w elementów. Dodatkowym wielkim minusem jest uproszczenie tylnego zawieszenia oraz jego całkowity brak z przodu (producent wymyślił sobie mocowanie przednich kół przy pomocy jednego pręta, stanowiącego przednią oś) Takie rozwiązanie rzecz jasna uniemożliwia skręt kół i wygląda tragicznie.

 

 

 

 

Wszystkie te niedoskonałości spowodowały, że postanowiłem wykorzystać mój pierwszy model samochodu, którym była LANCIA 037 Rally Monte Carlo 1983. Model został rozebrany na części i poddany obróbce chemicznej niezawodnym Dotem 4 Po oczyszczeniu elementów z niechcianej farby, zacząłem pasować poszczególne elementy do kasty Delty S4.

Na początek przystąpiłem do dopasowania podłogi kabiny:

 

 

podłoga z zestawu posłużyła jak szablon, który pozwolił na naniesienie na podłogę "dawcę" pól, które należy usunąć (czerwony kolor):

 

 

 

W następnej kolejności zająłem się podwoziem 037, które także należało zwęzić, żeby pasowało do kasty. Podłogę kabiny oraz podwozie należało zwęzić o 1,2mm na stronę.

 

 

 

Usunąłem 4 sworznie mocujące podwozie do kasty. Sworznie zostaną później wklejone w odpowiednie miejsca.

 

 

Następnym elementem, który należało spasować z podłogą kabiny była ramka szyby, która oddziela załogę od "maszynowni"

 

 

Po zakończeniu obróbki wycinania i szlifowania, wszystkie elementy zostały "na sucho" poskładane w całość:

 

 

 

i wstawione do kasty w celu sprawdzenia spasowania:

 

 

 

 

 

 

 

Na dziś do wszystko. Pozdrawiam Piotrek

[STI22B]

Cześć, dziś mała aktualizacja z prac nad podwoziem modelu.

Podłoga została uzupełniona o 2 płyty z tyłu, które dochodzą przed tylne koła.

 

 

Następnie zająłem się budową przedniej części ramy, która stanowi podstawę przedniego zawieszenia, stelaża pod chłodnicę oraz "półkę" pod koło zapasowe. Rama została wykonana z miedzianego drutu na podstawie zdjęcia spalonej Delty Toivonena.

 

 

 

 

Z tyłu pojawił się perforowany płaskownik oraz jego stelaż, który także wykonałem z miedzianego drutu. Następnie "wyrzeźbiłem" trapezowe wzmocnienia tylnego zawieszenia oraz poziomą rurę klatki przedziały silnikowego.

 

 

 

 

Całość została pomalowana na srebrno.

 

Na koniec przerobiłem tylny zestaw amortyzatorów uzupełniając go o metalowe sprężyny:

 

 

[STI22B]

Dziś mała aktualizacja. Dwa zdjęcia z założonym tylnym zawieszeniem:

 

 

 

oraz kilka zdjęć z etapu oklejania kalkami. Zdecydowałem się na zbudowanie modelu z tragicznego dla Toivonen i Cresto Ture De Corse 1986. Kalki, które aktualnie są położone na kastę, pochodzą z dwóch firm: Modeler's-a i Renaissance. Zdecydowałem się na wykożystanie elementów z kalek Rene, ponieważ cyferki 4 przygotowane przez producenta zestawu były za duże. Dodatkowo czarne napisy Pirelli na tylny pas były również ogromne i praktycznie nachodziłyby na tylne lampy.

Co do "układalności" kalek Modeler's to nie było najgorzej, ale niestety kalki mają już swoje lata, więc trzeba strasznie uważać przy ich aplikowaniu oraz używać ciepłej wody i płynów w celu ich zmiękczenia.

Jeśli chodzi o pasy Martini, to zostawiłem je na koniec, ponieważ oczekuję na 2 komplet.

 

A teraz fotki:

 

 

 

 

 

 

[STI22B]

Dziś mała aktualizacja z prac nad kabiną rajdówki.

Podłoga kabiny wymagała kilku zmian.

Po pierwsze musiałem dorobić 1,5mm podstawę pod ramkę szyby oddzielającej kabinę od przedziału silnikowego.

Po drugie konieczne było wykonanie dwóch trapezowych zastrzałów po bokach.

Po trzecie należało zrobić wyższy tunel środkowy, ponieważ w Delcie S4 skrzynia znajdowała się przed silnikiem.

Po wykonaniu w/w elementów całość została sklejona, a następnie pomalowana na srebrno. Po wyschnięciu farby przystąpiłem do "okevlarowania" kabiny i oklejeniu jej folią odbijającą ciepło. Grodź od strony kabiny była cała oklejona tą folią, podobnie jak tunel na skrzynię biegów. Wszystko to, po to b załoga nie czuła się jak w klimacie tropikalnym, a tak serio to by choć trochę obniżyć temperaturę, która panowała w kabinie w czasie ekstremalnej pracy jednostki napędowej.

 

A teraz kilka zdjęć:

 

 

 

 

 

I zdjęcia podłogi przymierzonej "na sucho" do płyty podłogowej:

 

 

 

Jak widać, tylne stelaż został zrobiony od nowa, ponieważ...a to już w następnej aktualizacji.

Pozdrawiam Piotrek

[STI22B]

Dziś mała aktualizacja.

Na początek skończone przednie zawieszenie. Z przodu został zainstalowany także przedni dyferencjał.

 

 

 

Kabina w wstawioną szybą, która została przyciemniona:

 

 

Na ramie szyby z tyłu pojawił się jeden ze zbiorników:

 

 

Boczki drzwiowe oklejone kevlarem:

 

 

Boczek kierowcy wzbogacony o podpórkę na lewe kolano (detal wykonany wg dokumentacjo fotograficznej):

 

 

Prace nad układem wydechowym, element przygotowany przez producenta zestawu nie bardzo przypadł mi do gustu:

 

 

więc został wykonany od nowa:

 

 

 

 

aktualnie tłumik schnie po malowaniu i przypalaniu.

 

Na koniec dwa zdjęcia dokumentujące prace nad silnikiem i jego rozbudowanym "uzbrojeniem":

 

 

 

Więcej szczegółów na temat jednostki napędowej następnym razem.

Pozdrawiam Piotrek

[STI22B]

Cześć, dziś aktualizacja, której temat to : Spojler.

Tylny spojler Delty S4 z Rajdu Francji, wyglądał tak:

 

 

A element przygotowany przez producenta... tak:

 

 

 

 

 

Część przygotowana przez producenta, stanowi tylko jeden z kilku elementów niezbędnych do zbudowania spojlera. W związku z tym należało wykonać brakujące części we własnym zakresie na podstawie dostępnej dokumentacji fotograficznej, której lwią część otrzymałem od Kolegi Krzyśka (szpaku86) za co jeszcze raz chciałbym podziękować.

 

A po kilku dłuuuższych chwilach mierzenia, przycinania, przymierzania i klejenia otrzymałem taki oto efekt:

 

 

 

 

 

 

Następnie posklejany spojler został pomalowany na czarno i oklejony carbonem. Na carbonie wylądował warstwa Tamiyowskiego DYMU i odpowiednie kalki. Aktualnie spojler czeka na finalną warstwę bezbarwnego półmatu.

 

 

 

[STI22B]

Na koniec dzisiejszej aktualizacji chciałbym przedstawić nowiuteńki zestaw kalkomanii MARTINI. Zestaw został wykonany na zamówienie przez Kolegę powerpablo, który znakomicie opracował całość i dobrał odpowiednie odcienie kolorów.

Kalki z zestawu dość mocno zostały nadgryzione przez ząb czasu i w znacznym stopniu wyblakły. Dla porównania został wydrukowany komplet w odcieniach bazowych czyli wyblakłych.

Właściwe odcienie zostały dobrane na podstawie kolorów stosowanych na Lancii Super Delta firmy Hasegawa.

 

 

Wersja "OLD" wyblakła:

 

 

Wersja "NEW":

 

 

Muszę powiedzieć, że jakość wydruku jest bardzo dobra, nasycenie kolorów, kontury wszystko na jak najwyższym poziomie.

Dzięki uprzejmości kolegi Pawła mam możliwość oklejenia modelu we właściwe barwy, co w zdecydowany sposób wpływa na jakość całego projektu.

 

Bardzo dziękuję Pawłowi za nieocenioną pomoc i ...obniżenie napięcia nerwowego spowodowanego wyblakłymi wstęgami MARTINI

[RapToWny]

Bardzo dobra robota z tym spojlerem. Widać, ze masz spore umiejętności.

[STI22B]

Dziękuję bardzo za miłe słowa o spojlerze.

Dziś pierwsza mała aktualizacja z kalkowania wstęgami MARTINI.

W związku z tym, że nie posiadam do zestawu żadnej instrukcji montażowej oraz instrukcji kolejności nakładania kalek, musiałem dobrze rozplanować kolejność nakładania wstęg MARTINI na tyle nadwozia DELTY.

Na początek postanowiłem nałożyć kalki na boczne wloty powietrza, ponieważ umiejscowienie kalek właśnie w tych miejscach jest punktem wyjścia dla kalki na dachu oraz na tylnych błotnikach.

Dziś chciałbym przedstawić zdjęcia z prac nad tymi elementami:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zdjęcia ukazują części po nałożeniu kalek, jeszcze bez lakieru bezbarwnego TOP COAT.

 

Jeśli chodzi o aplikację kalek, to układają się bardzo ładnie, są cienkie, więc nie ma potrzeby używania płynów zmiękczających, jedynie na mocniejszych załamaniach wystarczy lekkie ogrzanie ciepłym powietrzem.

[STI22B]

Myślałem, że dziś mi się nie uda skończyć, ale jednak.

Poniżej zdjęcia z etapów oklejania kasty oraz kasty w 100% oklejonej.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

I jedno zdjęcie przedstawiające jak wiekowe były już kalki z zestawu. Tak wyglądał papier po zdjęciu kalki:

 

 

A teraz zdjęcia w pełni okalkowanej kasty:

 

 

 

 

 

 

 

 

[Messer]

Tylne lampy dostaną jeszcze jakieś uszczelki? Widać niestety poszarpane łączenie kolorów na nich.

Poza tym gratulacje za wytrwałość i cierpliwość przy kalkach

[STI22B]

Tylne lampy dostaną jeszcze jakieś uszczelki? Widać niestety poszarpane łączenie kolorów na nich.

Poza tym gratulacje za wytrwałość i cierpliwość przy kalkach

 

Dokładnie tak, po zakończeniu lakierowania na tylnych lampach pojawią się czarne uszczelki, dlatego mogłem sobie pozwolić na malowanie lamp bez taśmy maskującej.

[STI22B]

Dziś mała aktualizacja z prac nad małymi detalami DELTY S4.

Na początek zaślepki wewnętrznej pary reflektorów:

 

 

 

Następnie chłodnica oleju wraz z "kierownicą" strumienia powietrza:

 

 

 

i na koniec pierwsze zakończone prace nad carbonowymi kołpakami, odpowiedzialnymi za bardziej wydajne chłodzenie tarcz hamulcowych. Kołpaki z zestawu pomalowałem na czarny mat, następnie okleiłem carbonem o stosownej strukturze włókien i pomalowałem Tamiyowskim dymem. Po wyschnięciu kołpaki prysnę bezbarwnym półmatem i "uzbroję" w podwójny wieniec nitów:

 

 

 

[STI22B]

Cześć, dziś kolejna mała aktualizacja.

 

Pełnowymiarowy wentylator chłodnicy:

 

 

 

... który został zamontowany na chłodnicy pochodzącej z Lancii 037 Rally:

producent zestawu pokusił się o łatwiznę i wykonał chłodnicę jako monolit z płytą podłogową i na domiar złego jej kształt żywcem skopiował z Peugeota 205/405Turbo 16:

 

 

 

 

 

Kolejny waży element, to filtr powietrza, który został oklejony carbonem. Oto jego elementy:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Części zostały sklejone z sobą, rura ssąca świeże powietrze do turbosprężarki została uzupełniona o gumową złączkę i metalowe obejmy:

 

 

[STI22B]

Cześć, dziś aktualizacja po tytułem: SILNIK i Osprzęt.

Jak już wszyscy wiemy regulacje Grupy B pozwalały inżynierom na bardzo bardzo wiele. Gdy dokładnie przyjrzymy się silnikowi DELTY S4, który opracowali wspólnie konstruktorzy Fiata, Lancii i Abartha, to mamy dowód na to, że ich pomysłowość była praktycznie nieograniczona.

 

Silnik Lancii Delty S4 to 4-cylindorwa, rzędowa jednostka o pojemności 1759 cm³ z 4 zaworami na cylinder i 2 wałkami rozrządu. Najbardziej ciekawy jest jego osprzęt, ponieważ silnik był doładowany przy pomocy mechanicznej sprężarki Volumex oraz ogromnej turbosprężarki KKK. Podwójne doładowanie w postaci kompresora i turbiny była wyjątkowym połączeniem w latach 80-tych. Dzięki takiemu zestawowi, elektronicznemu wtryskowi paliwa oraz 2 intercoolerów jednostka generowała moc na poziomie około 558KM i moment obrotowy o wartości 500Nm.

 

Poniżej przestawia schemat przepływu powietrza doładowującego do cylindrów:

 

 

W niskim zakresie obrotów o wysokie zaopatrzenie mieszanki w powietrze dba kompresor oraz jego intercooler, wraz ze wzrostem prędkości obrotowej tą funkcję stopniowo przejmuje turbosprężarka, która również posiada swoją chłodnicę powietrza doładowującego.

Oto by cały układ nie uległ autodestrukcji spowodowanej zbyt wysokim ciśnieniem spalin i sprężonego powietrza dbają zawory upustowe dla każdego rodzaju gazu.

 

Taki układ przy ciśnieniu doładowania 5 barów był w stanie generować moc maksymalną na poziomie 1000KM

 

Jak widać, to czym chlubią się dzisiejsi producenci samochodów, miało miejsce już prawie 30 lat temu.

 

A teraz kilka zdjęć przedstawiających ukończony przedział silnikowy:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Na dziś to wszystko.

Pozdrawiam Piotrek

[Messer]

Masakra - pozytywna rzecz jasna

[kiwaczek]

Wspaniała robota.

Pozdrawiam

[Coppercat]

Popadłem w kompleksy patrząc na Twoją pracę

Myślałem, że coś tam potrafię. Teraz wiem ile nauki przede mną.

Odkładam moje modele - idę na piwo

[czarny1986tychy]

Majstersztyk ! Super czysta robota !