Zastosowania żywicy Paraloid B72

[HKK]

Paraloid B72 to popularna żywica akrylowa stosowana zwykle do impregnacji kartonu, drewna itp. Ale wiedza o jej możliwych zastosowaniach w modelarskiej chemii nie jest powszechna.
 

Akryl jak to akryl - rozpuszcza się w alkoholach, ketonach, estrach i tym podobnych, w większości nieszkodliwych substancji. A po odparowaniu rozpuszczalnika zastyga do pierwotnej postaci odpornej na wilgoć, elastycznej ale twardej. Dlatego żywice akrylowe są bazą dla najpopularniejszych obecnie farb. To wiemy.

B72 wyróżnia się dobrą przejrzystością i brakiem żółknięcia. Podobno powyżej 200 lat!

No to do rzeczy. B72 rozpuszczona w acetonie, octanie butylu itp. do konsystencji miodu może służyć jako dobry (i rozpuszczający plastik) klej akrylowy. Ale to niezbyt ciekawe. Jeśli rozpuścimy do rzadszej konsystencji to mamy lakier bezbarwny. Ale aceton czy octan butylu szybko odparowują i taki lakier zasycha na matowo. Za to wysycha szybko i bardzo dobrze trzyma się plastiku bo jest agresywny. Jest też mocno lepki, więc można go użyć do podkładowania żywic i blach. Farba będzie się go lepiej trzymać niż czystej blaszki.

No to rozpuśćmy go w MLT. Też dostajemy lakier, tym razem łagodny za to wolniej schnący więc dający połysk. Po pierwszych próbach uważam, że jest porównywalny z Tamiyą x-22.

Kombinując z różnymi proporcjami rozpuszczalniów i opóźniaczy możemy otrzymać lakiery o różnej agresywności i połysku. Wystarczająco twardy, ale elastyczny i nieżółknący!

Ciekawy rezultat  daje rozpuszczenie akrylu w IPA lub innych alkoholach. Zamiast przeźroczystej mieszaniny otrzymujemy mętnawego, żelowatego gluta. Dość szybko schnącego (ale nie za szybko) i po wyschnięciu przeźroczystego. Klej do oszklenia! Oczywiście nie matowi polistyrenu. Trzyma lepiej niż PVA i daje się wymywać alkoholem. 
To dopiero początek moich prób. Będę raportował ciekawsze rezultaty jeśli chcecie.

Edytowane 4 Czerwca 2020 przez HKK

[Solo]

Spróbuj wynaleźć coś co likwiduje pęknięcia owiewek, to dostaniesz tutaj Nobla modelarskiego.

[Marak]

Czekam z niecierpliwością na ciąg dalszy. Kupiłem 5 lat temu paczkę z myślą o impregnacji modeli kartonowych, ale jakoś nie za bardzo wiedziałem jak się tym bawić.

[Solo]

Nazwa tego specyfiku to aby nie PARALOID B72?

[HKK]

5 minut temu, Solo napisał:

Nazwa tego specyfiku to aby nie PARALOID B72?

Słuszna uwaga. Poprawiłem.

[HKK]

Paraloid 72 jako klej.

Zrobiłem kilka doświadczeń i najbardziej przydatny wydaje się klej z B-72 rozpuszczonej w IPA. Proporcje - 10 kryształków żywicy na 3 ml IPA. Żywica rozpuszcza się całkowicie zmieniając się w mętną "meduzę" ale nie tworzy jednolitego roztworu i na wierzchu zawsze jest warstwa IPA. To nie przeszkadza. Klej dość szybko gęstnieje na powietrzu ale nie zastyga i nie tworzy nitek. Można taką masę rozprowadzić dość dokładnie, nie przejmując się, że zaraz stwardnieje. Jest od razu lepki, więc łapie szybko ale schnie wolno. Po wyschnięciu jest znów przeźroczysty ale nie twardnieje na kamień. Daje się go zmywać i rozpuszczać alkoholem - np znowu IPA lub denaturatem czy spirytusem.
Jako klej do zwykłego polistyrenu się nie sprawdzi - za długo schnie i nie daje twardej spoiny. Będzie dobry jako klej do elementów przeźroczystych - zarówno polistyrenowych jak i vacu. Można rgo róznież rozważyć jako alternatywę dla cjanoakrylu do blaszek i żywic. Tam, gdzie nie wymaga się twardej spoiny ale trzeba element długo pozycjonować lub próbować kilka razy. Pod tym względem przypomina klej PVA ale jest mocniejszy i bardziej lepki.

Kropla kleju na bazie IPA (po lewej) i na bazie octanu butylu (po prawej). Octan butylu tworzy z żywicą jednolitą, przeźroczystą substancję, ale jest oczywiście agresywny dla plastiku.

Po "wyschnięciu". Klej na bazie IPA wyklarował się i prawie nie ma skurczu. Ten drugi znacznie się skurczył i wgryzł w tworzywo:

Klej na bazie IPA całkowicie wyczyszczony patyczkiem nasączonym IPA:

 

Klejenie oszklenia. Klej napaćkany bez żadnej dbałości:

Po wyschnięciu i wymyciu. To jest oczywiście model do eksperymentów ze śladami tychże

Edytowane 25 Czerwca 2020 przez HKK

[HKK]

Żywica B-72 jako klej. Uzupełnienie.

Dodanie retardera do żywicy rozpuszczonej w IPA, poprawia konsystencję roztworu. Jednocześnie klej nie gęstnieje tak gwałtownie. Moje proporcje - 15 kryształków żywicy, 2-3 ml IPA, 1 ml Mr Retarder Mild. Jako retarder może być oczywiście alkohol diacetonowy lub dowanol.

Natomoast po rozpuszczeniu żywicy w mieszaninie acetonu i octanu butylu uzyskałem klej od razu klarowny i gęstniejący wolniej od roztworu z IPA. Wobec plastiku jest co prawda agresywny, ale do żywic i blaszek nadaje się lepiej. Łatwiej go aplikować. Poza tym ma podobne właściwości. Jak dla mnie, klejenie drobnych elementów metalowych czy żywicznych (a nawet plastikowych) gdy muszę długo manipulować elementami jest dużo wygodniejsze niż stosowanie cyjanoakrylu. Moje proporcje - 15 kryształków żywicy, 2 ml acetonu, 1 ml octanu butylu.

 

Edytowane 26 Czerwca 2020 przez HKK

[HKK]

B-72 jako lakier bezbarwny.

Próbowałem różnych roztworów. Aceton, MEK, IPA, octan, butanon i ich mieszanki. Wychodzi mi jednak na to, że najlepszy efekt uzyskuję z rozpuszczenia żywicy w Mr Color Levelling Thinner. Proporcje 10 kryształków na 5 ml MLT dają lakier o dość gęstej konsystencji, zbliżonej do X-22. Do aero trzeba go dobrze rozcieńczyć MLT. Oczywiście można od razu zrobić sobie roztwór o preferowanej lepkości.

Lakier kładzie się łatwo. Ponieważ dość wolno schnie, uzyskanie mokrej warstwy nie jest problemem. Nie poziomuje się tak dobrze jak X-22 dlatego trzeba go nieco mocniej rozcieńczyć i nie robić zacieków. Po wyschnięciu daje bardzo przejrzystą, błyszczącą warstwę. Tylko nieznacznie zmienia połysk metalizera więc dobrze nadaje się jako werniks na powierzchnie metaliczne. Trzyma się bardzo mocno. Wadą w stosunku do X-22 jest dłuższy czas schnięcia. Zaletą jest taniość - koszt słoiczka 10ml to coś w okolicach 2PLN. Przy zastosowaniu MLT od Wamod-u będzie jeszcze taniej (ale trzeba sprawdzić zachowanie). Oraz uniwersalność, bo  żywicy można jak widać użyć w innych celach.

No właśnie. Ten lakier dobrze się sprawdza jako podkład na elementy metalowe i żywiczne. Z jednej strony daje elastyczną powierzchnię i mocno wiąże się z podłożem, a z drugiej dobrze łączy się z farbą akrylową (no bo sam jest akrylowy). Efekty wg mnie porównywalne (jeśli nie lepsze) z Mr Metal Primer.   

[HKK]

B-72 jako wypełniacz lub szpachla.

Krótko rzecz ujmując - nie nadaje się. Chociaź jak wspomniałem, pełni trochę taką rolę przy klejeniu oszklenia gdzie wypełnia szczelinę a nadmiar można wymyć. Ale poza tym, gęsty roztwór nałożony obficie będzie długo schnął a potem jeszcze dłużej zachowywał elastyczność, co wyklucza szlifowanie. Być może, po dodaniu pyłu krzemionkowego byłoby lepiej, ale szpachla z polistyrenu spełni taką samą rolę bez kombinowania.

[slawbo]

A ta żywica jako lakier, nie będzie żółkła z czasem?

 

[HKK]

Godzinę temu, slawbo napisał:

A ta żywica jako lakier, nie będzie żółkła z czasem?

 

B-72 ma być całkowicie odporna na żółknięcie. Podobno nawet przez 200 lat.

[letalin]

B-72 ma być całkowicie odporna na żółknięcie. Podobno nawet przez 200 lat.

Używam Paraloidu do kartonówek. Doskonale impregnuje i ułatwia kształtowanie starych kartonów. Zapobiega rozwarstwianiu, pękaniu przy zaginaniu. Po nasączeniu robi z kartonu tworzywo dużo sztywniejsze po wyschnięciu, a zwilżenie czystym acetonem natychmiast zmiękcza ten impregnat.

Wysłane z mojego SM-G920F przy użyciu Tapatalka

[Marak]

15 godzin temu, letalin napisał:

Używam Paraloidu do kartonówek. ...

W czym rozpuszczasz? Jak impregnujesz - pędzlem, aero? Większość rozpuszczalników o których napisał HKK, rozpuszcza również farbę drukarską, więc obawiam się czy nie zniszczę nadruku.

[letalin]

W acetonie. Nakładam pędzlem. Stare wydania "Małego Modelarza" są w zasadzie odporne na aceton. Nie próbowałem na wydawnictwach współczesnych. Chodzi mi głównie o scalenie kartonu, unikanie pęknięć przy zginaniu i łatwość formowania. Przy moczeniu wodą karton  degraduje się natychmiast. Paradoksalnie wadą jest wzmocnienie koloru, bo wzmacnia również zżółkięcie kartonu, ale białych miejsc jest stosunkowo mało.

Preparat polecił mi konserwator zabytków. Stosują to do starodruków.  Na zdjęciu skrzydło z 40 letniego MM. Mocne zagięcie krawędzi natarcia byłoby popękane i z licznymi załamaniami bez Paraloidu.

Edytowane 24 Października 2020 przez letalin

[Marak]

Dzięki za szybką odpowiedź. Jeszcze jedno pytanie. Ja do klejenia używam głównie "Magica" (czyli klej wikolowaty). Czy po nasączeniu tą żywicą, nie będzie problemu z klejeniem?

[myszaty]

przeglądając stronkę za paraloidem ( muszę kupić do oszkleń bo wyjątkowo mi nie wychodzi przyklejanie, a chce zacząć Łosia), jeden ze sprzedawców miał coś co nazywał cosmoloid 80H ( mikrowosk?) - z opisu wynika że mógłby z tego być ciekawy lakier...

 

Edytowane 24 Października 2020 przez myszaty

[letalin]

6 godzin temu, Marak napisał:

Dzięki za szybką odpowiedź. Jeszcze jedno pytanie. Ja do klejenia używam głównie "Magica" (czyli klej wikolowaty). Czy po nasączeniu tą żywicą, nie będzie problemu z klejeniem?

Nie ma problemu z klejeniem, ale ja raczej kleję szewskim, albo polimerowym. Skoro po nasączeniu karton przypomina bardziej tworzywo sztuczne niż papier, to wikolopodobne nie wydały mi się optymalne. 

[boreal]

Ale dlaczego (i czy aby na pewno) Paraloid B72? Czy nie lepszy byłby Paraloid B82  - rozpuszczalny między innymi w wodzie?  

 

[letalin]

Pytałem konserwatora o specyfik do kartonu i polecił B72. Taki używa sam w swojej pracy. 

 

Jak rozumiem, to taki wodnorozpuszczalny może deformować karton. Rozpuszczony w acetonie nie ma takich działań ubocznych. 

[HKK]

W dniu 15.11.2020 o 19:04, boreal napisał:

Ale dlaczego (i czy aby na pewno) Paraloid B72? Czy nie lepszy byłby Paraloid B82  - rozpuszczalny między innymi w wodzie?  

Żadna żywica akrylowa nie jest rozpuszczalna w wodzie. Natomiast po rozpuszczeniu w innej substancji (np. alkoholu) może dawać się rozcieńczać wodą tworząc emulsję. Pod warunkiem, że użyty rozpuszczalnik miesza się z wodą. Tak działają np akrylowe farby emulsyjne do wnętrz. Tak działają farby Tamiya X w których rozpuszczalnikiem jest alkohol i glikol, ale dają się rozcieńczać wodą.

Niektóre żywice będa łątwiej tworzyć wodne emulsje inne nie. Wygląda na to, że B82 należy do tych pierwszych. Ale tak czy inaczej, trzeba rozpuszczać albo w czystym alkoholu albo w mieszaninie alkoholu z wodą, gdzie alkohol rozpuści a woda dodatkowo rozcieńczy. Dlaczego w ogóle dodawać wody? Alkohol  latwo paruje i taki roztwór będzie szybko zastygał. Woda działa tu jako bezwonny, obojętny retarder (i tani rozcieńczalnik). Ale woda nie rozpuszcza, więc po zastygnięciu nie da się już żywicy zmyć wodą, a alkoholem owszem.

B82 w porównaniu do B72 jest tańsza ale bardziej miękka. Nic nie piszą o odporności na żółknięcie, więc pewnie po jakimś czasie żłóknie. Jako klej akrylowy pewnie będzie równie dobra jak B72. Ale jako lakier lub impregnat do kartonu - gorsza.

W ogóle, rodzina żywic akrylowych jest bardzo różnorodna. Np żywica B44 jest po zastygnięciu twarda i ma dobrą przyczepność. Lakier z takiej żywicy byłby zapewne bardzo dobrym podkładem na blachy i elementy żywiczne.

Edytowane 4 Listopada 2021 przez HKK