Woda w dioramach morskich i lądowych - techniki i materiały

[Slaw_21]

Realistyczne przedstawienie wody w dioramach jest często jednym z decydujących czynników w ich odbiorze. Szczególnie istotne jest to w dioramach morskich. Gdy chcemy przedstawić model okrętu lub statku dostępny w wersji do linii wodnej to aż prosi się żeby jednak był pokazany w swoim "naturalnym środowisku". W Internecie można znaleźć sporą liczbę różnej jakości poradników o tworzeniu takich scenerii. Jest też dostępnych wspomnianych niżej kilka pozycji książkowych lub numerów czasopism poświęconych tej tematyce.

 

Celem tego wątku jest krótkie zestawienie różnych technik tworzenia wodnych scenerii oraz dostępnych do tego środków. Jednak co istotne podobnie jak w wątku o olinowaniu proponuję żebyśmy podzielili się własnymi doświadczeniami, zbierając to co dotyczy tej tematyki w jednym miejscu. Tu liczę na odpowiedzi od znacznie bardziej ode mnie doświadczonych w tej dziedzinie Kolegów. Mam nadzieję, że przedstawione tu treści pomogą przede wszystkim osobom zaczynającym wodną twórczość stąd przedstawiam też najprostsze możliwości. Ciąg dalszy to już szereg własnych eksperymentów i nabieranego z czasem doświadczenia.

 

Osobna kwestia to wszystko to co związane jest z wodą czyli mokre plamy błoto itd. do czego też istnieje szereg technik i dedykowanych środków ale to już rzeczy zwykle bardziej znane modelarzom od pancerki. Tutaj ich nie poruszam.

 

Na początek trochę o dostępnej obecnie chemii modelarskiej i całych zestawach dedykowanych do tworzenia wody oraz o używanych do tego narzędziach.

 

Chemia dedykowana do tworzenia wody w dioramach

Specyfiki te można podzielić na następujące główne grupy:

• żele akrylowe o różnej gęstości, od rzadkich które można wylewać bezpośrednio z pojemników i które układają się w równą powierzchnię do gęstych, które można nakładać różnymi narzędziami i od razu w pewnym zakresie modelować, niektóre dedykowane są do uzyskiwania pewnych efektów np. piany. Żele takie mogą być bezbarwne lub w różnych odcieniach barwy niebieskiej i zielonej. Można je mieszać z farbami akrylowymi lub dodawać do nich pigmenty. Zwykle trzeba nakładać je wielokrotnie cienkimi warstwami. Przy stosowaniu pigmentów trzeba pamiętać, że będą nam zagęszczać żel i czynić go mniej transparentnym co może być utrudnieniem w pracy lub posłużyć celowo do uzyskania danego efektu.

• dwuskładnikowe żywice epoksydowe, dzięki którym można uzyskać sporej wielkości „bloki” wody

• pozostałe środki takie jak granulaty, masy dwuskładnikowe i żywice światłoutwardzalne

 

Poniżej podaję zestawienie chyba większości dostępnych obecnie w handlu specyfików tego typu dedykowanych do celów modelarskich

 

żele akrylowe i środki do ich barwienia

• AK-Interactive, AK8002, Water Gel Transparent

• AK-Interactive, AK8003, Water Gel Atlantic Blue

• AK-Interactive, AK8004, Water Gel Pacific Blue

• AK-Interactive, AK8006, Water Gel Swamp Green

• AK-Interactive, AK8007, Water Gel Effects

• AK-Interactive, AK8008, Still Water

• AK-Interactive, AK8036, Water Foam Diorama Series Acrylic

• AK-Interactive, AK8010, Snow Microballoons - do efektu piany

 

• AMMO MIG, A.MIG 2201, Pacific Water

• AMMO MIG, A.MIG 2202, Lake Water

• AMMO MIG, A.MIG 2203, Wild River Water

• AMMO MIG, A.MIG 2204, Slow River Water

• AMMO MIG, A.MIG 2205, Clear Water

 

• Vallejo, 26230, Still Water - ten specyfik można wylewać bezpośrednio z pojemnika, daje on gładką powierzchnię

• Vallejo, 26202, Mediterranean Blue Water Texture

• Vallejo, 26203, Pacific Blue Water Texture

• Vallejo, 26204, Atlantic Blue Water Texture

 

• Green Stuff World, 2185, Splash Gel - Water Effect

• Woodland Scenics, SP4195, Blue Realistic Water

 

• Woodland Scenics, CW4516, Water Waves Surface Water

• Woodland Scenics, CW4519, Navy Blue Water Tint - środek do barwienia

• Woodland Scenics, CW4520, Turquoise Water Tint

• Woodland Scenics, CW4525, Murky Water Tint

• Woodland Scenics, CW4523, Olive Drab Water Tint i inne z tej linii

• Woodland Scenics, CW4531, Navy Blue Water Undercoat i inne z tej linii

 

Poniżej film z zestawieniem efektów jakie daje zastosowanie różnych żeli

 

 

dwuskładnikowe żywice epoksydowe

• AK-Interactive, AK8043, Resin Water 2 components Epoxy Resin 375 ml - dostępne też w mniejszym opakowaniu - 180 ml

• poza tym szereg dostępnych np. w sklepach dla plastyków

 

granulaty

• Woodland Scenics, C1206, E-Z Water

 

masy dwuskładnikowe

• Woodland Scenics, CW4511, Murky Deep Pour Water - szczegółowy opis sposobu użycia można znaleźć tutaj (tam też linki do filmów):

https://www.mojehobby.pl/products/CW4511-Murky-Deep-Pour-Water.html

 

Szereg filmów o innych produktach do imitacji wody z Woodland Scenics znajduje się na kanale You Tube producenta.

 

żywica światłoutwardzalna

• Green Stuff World, 2045, UV Resin - Water Effect

 

Zestawy do tworzenia scenerii z wodą

Dostępne są zestawy dające możliwość tworzenia scenerii z wodą zawierające niezbędną chemię i inne materiały.

Przykłady poniżej:

• Woodland Scenics, RG5153, Readygrass Water Kit

• Woodland Scenics, SP4113, Water Diorama Kit

 

Gotowe podłoża do tworzenia morskich scenerii

Przykładem chyba najprostszego gotowego podłoża oferowanego w zestawach modelarskich to podstawki z konturami basenów portowych takie jak np.:

• Fujimi, 401317, Kure Naval Port 1/3000

• Fujimi, 401294, Yokosuka Naval Port 1/3000

• Fujimi, 401300, Sasebo Naval Port 1/3000

• Fujimi, 401485, United States Fleet Activities Yokosuka 1/3000

 

Bardziej zaawansowanym zestawem (ale i skala inna) jest zawierający teksturowane podłoże

• Mirage-Hobby, 401002, Clyde 1940, Szkocja, ujście rzeki Clyde 1/400

 

Niektórzy producenci oferują niemalże gotowe scenerie dedykowane do konkretnych modeli okrętów, co ciekawe takie rozwiązania pojawiły się też w modelarstwie kartonowym, czego przykładem są np. scenerie 3D:

• ShipYard, WM002, Base for Water Diorama - Wutender Hund

• ShipYard, WM004, Base for water diorama Kogge von Kampen

• ShipYard, WM006, Base for water diorama Hanse Kogge von Bremen

 

Inna możliwość to zastosowanie teksturowanych niebieskich płytek imitujących wodę używanych w dioramach kolejowych (np. do skali H0 produkcji Kibri). Mogą one stać się bazą do dalszej pracy nawet w skali 1/700 szczególnie gdy ktoś robi taką scenerię po raz pierwszy.

 

Pozostałe materiały

 

Wszystko co pozwala kształtować nieregularne powierzchnie oraz pianę itp. lub stanowi mniej lub bardziej płaski podkład do pracy z farbami i żelami czyli na przykład:

• jednoskładnikowe masy plastyczne

• dwuskładnikowe szpachlówki

• chusteczki, ręcznik papierowy itp. w połączeniu np. z klejami wikolowymi

• wata, waciki bawełniane, z których można odrywać postrzępione fragmenty

• folia aluminiowa w różnym stopniu pognieciona

• papier akwarelowy

• styropian, arkusze różnej grubości pianki izolacyjnej

• otręby owsiane z klejem CA

 

Narzędzia do modelowania wody

 

W zasadzie nie ma do tego specjalnych narzędzi. Sprawdzą się wszelkiego rodzaju nakładacze, pędzle i wszystko co może posłużyć do kształtowania powierzchni. Do modelowania pianki potrzebne będą nożyki i noże. Do modelowania mas przydadzą się narzędzia rzeźbiarskie, patyczki itp.

 

Poradniki książkowe

 

Z dostępnych u nas w ostatnim czasie poradników, w których woda jest jednym z pierwszoplanowych tematów można wymienić:

• Abteilung 502, 803; Master Modeler Series, vol.2, Jean-Bernard André. Water, Light & The Works

• AK-Interactive, 8050; F.A.Q. Dioramas 1.2 Extension; Water, ice, snow

• The Weathering Magazine, MIG Jimenez. Woda (dostępna wersja polskojęzyczna)

 

Ponadto temat wody pojawia się w innych poradnikach np.:

• The Weathering Magazine, MIG Jimenez. Plaża

• Aircraft Modelling Magazine, Aces High, AK-Interactive. Hydro (numer poświęcony hydroplanom)

 

Techniki czyli to co w temacie najistotniejsze

 

Jeżeli przyjrzeć się dostępnym relacjom z budowy dioram to trudno w jednoznaczny sposób usystematyzować całość technik. Zwykle mamy do czynienia z kombinacjami różnie modyfikowanych podstawowych technik. Takie właśnie, a przynajmniej ich część przedstawiam poniżej. Szczegółowe procedury można zobaczyć na filmach do których załączam linki. Uzyskany efekt będzie, podobnie jak we wszystkich pracach modelarskich, zależał od nabytego doświadczenia i posiadania pewnego zmysłu artystycznego i zawsz będzie przedmiotem dyskusji na ile jest realistyczny. Stąd niezastąpione będą własne obserwacje np. tego jak układają się fale wokół kadłuba płynącej z różną prędkością jednostki danego typu, co dzieje się przy jej dziobie, wokół kadłuba, za rufą, jak te fale rozchodzą się na boki. Niezastąpione będą tu fotografie z książek, czasopism i Internetu i oczywiście to co uda się w miarę możliwości zaobserwować samemu. To samo dotyczy kolorystyki morza. Już sama obserwacja z brzegu kolorów Bałtyku a nawet szerokiej rzeki przy różnej pogodzie i położeniu słońca da dużo do myślenia.

Zanim zacznie się budowę modelu należy nie zapomnieć odrysować obrys kadłuba na linii wodnej. Można zrobić szablon który wykorzysta się potem przy kształtowaniu lub malowaniu podłoża. Model z pełnym kadłubem też oczywiście można umieścić w scenerii morskiej chowając część podwodną np. we wgłębieniu wyrzeźbionym w arkuszu pianki.

 

Poniżej zestawienie głównych typów wodnych scenerii i związanych z nimi technik

 

• Scenerie w których bazą jest płaska powierzchnia. Może nią być papier akwarelowy lub arkusz HIPS pokryty podkładem, na które nanosi się aerografem lub/i pędzlem kolory wody wykorzystując paletę szarości lub odcieni niebieskiego i zielonego. Następnie używa się zwykle przezroczystych żelów akrylowych do uzyskania efektu wody i modelowania fal, piany itp. Można wykorzystać też błyszczące lakiery.

 

• Scenerie w których bazą jest w różnym stopniu pomięta folia aluminiowa. Dalsze postępowanie jak wyżej. Zwykle nie ma problemu z położeniem aerografem podkładu. Dobre do pierwszych zabaw z wodą.

 

• Scenerie w których bazą są fale uzyskane w wyniku zastosowania mas plastycznych, styropianu, chusteczek papierowych i podobnych do nich materiałów wraz z klejem, otrębów z klejem CA i innych materiałów, na które nanosi się żele itd. Te zwykle dają najbardziej realistyczne efekty. Poniżej przegląd kilku ciekawszych wariantów.

 

- Sceneria w której bazą jest papier toaletowy z klejem.

 

 

- Sceneria w tworzeniu której wykorzystuje się w kolejnych etapach: fragmenty arkuszy pianki, masę plastyczną, papier toaletowy z klejem, następnie maluje, stosuje żele akrylowy, uzyskuje efekt piany.

 

 

- Sceneria z bazą w postaci grubego arkusza pianki, w której rzeźbi się nożykiem, następnie nakłada masę plastyczną i potem żele akrylowe w połączeniu z malowaniem aerografem. Do tego pokazano jak uzyskać efekt wody wyrzuconej w górę przy wybuchy pocisku. Jako bazy użyto ponacinanych z boku wąskich pasków przezroczystej foli, które posklejano i na które nałożono żel akrylowy.

 

 

- Poniżej dobry przykład uzyskiwania efektu fal wokół kadłuba (pędzelkiem) i cieniowania powierzchni morza aerografem.

 

 

- Technikę z użyciem otrębów owsianych i kleju CA pozwalających ukształtować wodę z falami opisał w numerze The Weathering Magazine poświęconym wodzie jako swoją autorską Chris Flodberg.

 

• Scenerie z głęboką wodą uzyskiwaną z dwuskładnikowych żywic epoksydowych pozwalające np. pokazać zanurzony okręt podwodny. Głęboka woda z takiej żywicy może stanowić też płaską bazę do dalszej pracy np. poprzez nakładanie żelów akrylowych. Żywice epoksydowe można barwić różnymi środkami.  Jean-Bernard André podaje w The Weathering Magazine, że używa do tego celu np. transparentnych farb olejnych i farb do szkła, nie wiem jednak czy nadają się do wszystkich żywic.

Należy pamiętać, że żywice epoksydowe nie są obojętne dla zdrowia i praca z nimi wymaga zastosowania odpowiednich środków i procedur bhp.

 

Przykład z efektem wybuchów przy kadłubie okrętu podwodnego i z założeniem oświetlenia do nich.

 

 

Przykład uzyskania efektu refleksów świetlnych w wodzie.

 

 

Cieki wodne, jeziorka itp. w dioramach lądowych to po części osobny temat ponieważ są one ściśle powiązane z lądowym otoczeniem - skałami, glebą, roślinnością, wrakami itp. Podstawowe techniki pozostają jednak takie same a przynajmniej bardzo podobne.

Poniżej przykład dioramy przedstawiającej rzekę i jej otoczenie. Całość na bazie grubego arkusza pianki w której rzeźbiono koryto rzeki i otaczające je skały.

 

 

Poniżej jeszcze kilka odnośników do wątków z Forum z działu "Jak to zrobić i jak pokazać", które mogą być pomocne. Za jakiś czas postaram się je uzupełnić o wątki z warsztatów i galerii.

 

 

 

 

 

 

Jeszcze raz gorąco zachęcam do uzupełniania podanych tu treści i podzielenia się własnymi doświadczeniami, tak aby ten wątek miał nie tylko charakter przeglądowy ale też wniósł do tematu przydatne nowości.

 

 

 

Edytowane 11 Września 2022 przez Slaw_21

[Super_Hans]

Wow!

Post zapisany. 

 

Pieczołowicie zebrane techniki i chemia.  Elegancko przedstawione. 

Wielki szacun! 

 

[Juffre]

Wielkie dzięki za zebranie tych informacji

[ESP]

Super, wielkie dzięki!

Właśnie zabieram się za pierwszą dioramę i zbieram chemię.

[chudyhunter]

Bardzo fajny temat! W tygodniu postaram się dorzucić własną cegiełkę i zamieścić prezentacje z wykonania wody 

[Slaw_21]

Godzinę temu, chudyhunter napisał:

Bardzo fajny temat! W tygodniu postaram się dorzucić własną cegiełkę i zamieścić prezentacje z wykonania wody 

 

Dzięki, na to właśnie liczyłem zakładając wątek, że Koledzy podzielą się tu własnymi doświadczeniami. Jeszcze raz gorąco zachęcam do tego.

[Slaw_21]

4 godziny temu, ESP napisał:

Super, wielkie dzięki!

Właśnie zabieram się za pierwszą dioramę i zbieram chemię.

 

Jeżeli zaczynasz pracę nad swoją pierwszą dioramą z wodą to najpierw przetestuj chemię, którą zakupisz. Zwróć uwagę na to:

- jak taki żel szybko schnie,

- jak w trakcie schnięcia może zmieniać się jego barwa, aż osiągnie docelową, bo tak dzieje się przynajmniej z niektórymi żelami kolorowymi,

- jak unikać powstawania banieczek powietrza przy wylewaniu rzadkiego żelu (jak już są to można np. spróbować rozbić je igiełką),

- jak grube warstwy można nakładać (zwykle parę milimetrów i dopiero po wyschnięciu następną),

- jak zmienia się barwa po dodaniu różnych farb czy pigmentów,

- po jakim czasie gdy żel jest już gęstszy można go już/jeszcze modelować np. w fale itp.

To wszystko można przetestować na arkusiku polistyrenu z naniesionym podkładem lub odpowiednio pomalowanym gdy będziesz nakładał żel transparentny. Powodzenia.

 

Jeszcze jedna uwaga.

Jeżeli chcemy coś dokleić klejem CA na dioramie z niestwardniałym do końca żelem, to lepiej zaczekać z tym do jego pełnego wyschnięcia. Z Vallejo Still Water miałem taką sytuację, że pod wpływem oparów z żelu klej CA twardniał już na nakładaczu, a wręcz „pienił się”. Nie wiem jak przy innych żelach.

[Slaw_21]

Poniżej link do szczegółowego, ilustrowanego opisu schematu postępowania przy tworzeniu wody w dioramie morskiej na bazie masy plastycznej (plasteliny), folii aluminiowej i modelarskiej chemii akrylowej.

 

http://modelarstwo.koszalin.pl/index.php/porady/496-jak-zrobic-wode

[Slaw_21]

W pierwszym poście wspomniałem o zestawach z modelami okrętów, które zawierają podstawkę z gotową morską scenerią. To znaczy odpowiednio ukształtowaną i mającą dopasowane do kadłuba okrętu miejsce (zagłębienie). Do tego dochodzi jednolite niebieskie zabarwienie całości. Może to być dobry punkt wyjścia do dalszej pracy, a dla kogoś początkującego nawet już jakby coś (prawie) gotowego.

Tak zrobił Trumpeter przy modelach lotniskowców klasy Nimitz w 1/700 :

Trumpeter, 05714, USS Nimitz CVN-68

Trumpeter, 05753, USS Dwight D. Eisenhower CVN-69, 1978

Przekątna takiej podstawki ma około 50 cm.

 

Poniżej krótki film, w którym pokazano jak oddawać kolorystykę wzburzonego morza nakładając farby i inne środki akrylowe aerografem, pędzlem i gąbką.

Podobnie można wykorzystać chociażby farby z różnych zestawów dedykowanych do kamuflaży morskich np. AK-Interactiv US Navy Camouflages wraz zestawem 2 (AK 5000 - tu bardzo dobre odcienie niebieskiego i AK 5020) oraz Royal Navy Camouflages 1 i 2 (AK 5030 i AK 5040).

 

 

Przy okazji przepraszam za te duże odstępy między akapitami w pierwszym poście, to efekt przeklejenia teksty z punktorami prosto z edytora tekstu. Nie zmieniam już tego żeby czegoś nie popsuć.

[Slaw_21]

Dwie nowe dwuskładnikowe żywice epoksydowe z AK Interactive (do każdego zestawu dołączone strzykawki):

- AK 8231 Standing Water, 180 ml (Diorama Series)

- AK 8232 Radioactive Water, 180 ml (Diorama Series) - zielona "radioaktywna" woda w stylu postapo

[Slaw_21]

Krótkie uzupełnienie odnośnie żeli akrylowych do imitacji wody.

W ofercie AMMO MiG jest jeszcze linia żeli w opakowaniach po 100 ml (seria Vignettes). Są to:

 

A.MIG-2240, Deep Oceans

A.MIG-2241, Pacific Water

A.MIG_2242, Lake Water

A.MIG-2243, Wild River Water

A.MIG-2244, Slow River Water

A.MIG-2245,  Clear Water

 

Do żeli w opakowaniach po 250 ml wymienionych w pierwszym poście należy dodać jeszcze

A.MIG 2200, Deep Oceans

 

Na stronie internetowej producenta zamieszczony jest kilkustronicowy poradnik o tworzeniu wody w oparciu o te produkty dostępny w pdf (link jest pod opisem każdego żelu).

[M.A.V.]

dopiero teraz tutaj trafiłem....   @Slaw_21 -  super robota    

 

[Slaw_21]

Wspominałem wcześniej o gotowych podstawkach do scenerii morskich. Można tu dodać propozycje firmy Dream Model dla skal 1:700 i 1:350:

 

1:700
Dream Model, DM0020, Pre-painted waves base for Royal Navy Type 45 distory
Dream Model, DM0021, Pre-painted waves base for Russian Navy Kirov class battlecruiser
Dream Model, DM0024, China Navy Dock (Display Base For Type 056) – ciekawa nowość z fragmentem nabrzeża, pojazdami i innymi elementami.

 

1:350
Dream Model, DM0022, Pre-painted waves base for U.S. Navy Gearing Class Destroyer