1/32 IBG & Revell - P.11c 113 Esk "Biała Dziesiątka" vs Bf 110 C1 1.(Z)/LG 1

[Boch]

Najpierw o idei.

Planuję budować samoloty w parach. Dwie przeciwne, walczące strony. Przeciwnicy i ich maszyny. Jednostki i ludzie, których losy splatały się w walce powietrznej, których los rzucił po przeciwnych stronach barykady. Zestawienie maszyn z danego teatru działań, danego okresu i w danym kontekście, bo to co najbardziej fascynuje mnie w lotnictwie i historii w ogóle, to kontekst ludzki, historie ludzi, którzy walczyli, zwyciężali, ale też umierali w swoich maszynach. 

 

Grafika: Piotr Forkasiewicz

 

Nie jestem historykiem z wykształcenia, nie uważam się też za specjalistę i znawcę, dlatego mogą pojawiać się błędy merytoryczne za co z góry przepraszam i proszę o wyrozumiałość. Na pewno też w trakcie realizacji tego pomysłu będę posługiwał się pewnymi uproszczeniami, szczególnie jeśli chodzi o konkretne maszyny, które miały, czy mogły się spotkać w powietrzu. Pomysł jest luźny i nie planuję przedstawiać go w muzeum, a jedynie w swoim mieszkaniu. Nie mniej jednak za wszelką pomoc bardzo dziękuję. 
 

"Biała dziesiątka"

Wojenne losy "Puchacza z Częstochowy" dziwnie mocno splotły się z dwusilnikowym Bf 110. Najpierw nad Polską podczas walk w ramach Brygady Pościgowej, od pierwszego dnia września gdy Himek zetknął się z nimi po raz pierwszy, na smutnych, czerwcowych wydarzeniach kończąc, gdzie w ostatniej walce znów przyszło mu się mierzyć  między innymi z Bf110, ale od początku. 

Hieronim Dudwał był zdecydowanie wyróżniającym się pilotem w swojej eskadrze, wesoły i koleżeński, był lubiany przez kolegów i przełożonych. Koledzy mówili o nim Himek, a nadchodzące wydarzenia miały potwierdzić jego reputację w boju.

 

 

Kiedy 1 września w  okolice Warszawy nadleciały samoloty Luftwaffe, jako pierwszy w powietrze wzbił się klucz alarmowy ppor. Dudwała z pchor. Jerzym Radomskim i kpr. Mieczysławem Kazimierczakiem jako bocznymi. Początkowo napotkano małe grupki Dornierów 17 z II./KG 3, które na widok polskich myśliwców na pełnej mocy silników uciekały na północ. Podczas radiowego naprowadzania na nieprzyjaciela, piloci klucza prawdopodobnie rozdzielili się i  ppor. Dudwał pozostał sam. Związał się w walce jak sądził z Dornierami Do 17, ale faktycznie były to trzy myśliwce Bf 110 z 1.(Z)/LG 1. Himek ostrzelał celnie jeden samolot i zgłosił później zestrzelenie, choć według Niemców straty nie odnotowano. W walce jego myśliwiec doznał lekkich uszkodzeń.

 

 

Już w drodze powrotnej na lotnisko, Dudwał zaskoczył He-111 z 5.(K)/LG1 i zasypał go pociskami poważnie uszkadzając. Czarny dym buchnął z silnika i bombowiec poszedł w dół. Himek po pewnym czasie pościgu, wobec kończącej się benzyny, wycofał się z walki. Tego samego dnia popołudniu Dudwał atakuje ponownie formacje dwusilnikowych samolotów wroga, w samotnej walce z dwoma Bf 110 z 2.(Z)/LG 1 jego samolot doznaje poważnych uszkodzeń. Po powrocie okazuje się, że pomimo prób naprawy białej 10, nie nadaje się ona do użytku. Brak części i jakichkolwiek uzupełnień przekreśla szanse na wprowadzenie maszyny do walki. Porzuconą, jakiś czas później zdobędą Niemcy.

Niektóre źródła podają, że walką z He-111 z 5.(K)/LG1 miała miejsce popołudniu.

 

4 września zostaje skierowany wraz z towarzyszami na przechwycenie wyprawy Ju 87 z IV.(St)/LG 1. Dudwał zgłasza zestrzelenie Ju 86, ale w rzeczywistości niszczy Bf-110 z 3.(Z)/LG 1 z załogą Walter Plankenhorn i Gefr. Hermann Kottman. Prawdopodobnie pchor. Kalpas, który podczas tej walki zgłosił zestrzelenie Do-17, również strzelał do tego samego Bf-110 co Himek. 

 

 

5 września dochodzi do kolejnych walk, tym razem porucznik ściera się z grupą bombowców nurkujących Ju 87B z IV.(St)/LG 1 atakujących linie kolejowe na wschód od Warszawy. Dudwał zgłasza zestrzelenie nad Puszczą Kampinoską. Niemcy jednak nie odnotowują tej straty. W kolejnych dniach Himek przeprowadza brawurowe wyprawy do okrążonych wojsk z rozkazami i meldunkami.

Ostatnie zwycięstwo ma miejsce 16 września podczas powrotu na lotnisko. Dostrzega rozpoznawczego Hs 126, którego posyła do ziemi.  Ofiarą ppor. Dudwała był prawdopodobnie rozpoznawczy Hs 126 z 3 eskadry Herresaufklärungsgruppe 14 (3 eskadra 14 Pułku Bliskiego Rozpoznania, 3.(H)/14), który rozbił się na polu koło Dobromila (22 km na północny zachód od Janowa).

W obliczu klęski Polski przedostał się do Francji, gdzie latał na Blochu MB 152. 7 czerwca o godzinie 4:00 z Bernay wystartowało 11 myśliwców Bloch. Polacy siedzieli w czterech: mjr Wyrwicki, ppor. Dudwał, por. Poniatowski i ppor. Radomski. Lecieli w zajezdni francuskiego GC II / 10 na zamiatanie w pobliżu Amiens. Ppor. Radomski leciał na wolniejszym MB 151 i pozostawał nieco w tyle za grupą. Wkrótce po przekroczeniu Sekwany w pobliżu pojawiło się sześć Bf 109E, które leciały równolegle do myśliwców Blocha. W rejonie Amiens formacja polsko-francuska znalazła się pod bardzo silnym ostrzałem z ziemi. Myśliwce rozluźniły formację i zaczęły robić uniki, aby utrudnić artylerzistom trafienie, uważnie obserwując działania 109-tek. Wtedy z góry, od strony słońca, spadła na nich wcześniej niezauważona grupa dwusilnikowych Bf 110 z II./ZG 76. Formacja GC II/10 natychmiast się rozproszyła, a dodatkowo do walki włączyły się również 109-tki. Kiedy jeden z francuskich pilotów został zestrzelony, jego koledzy uciekli. Na polu bitwy pozostali tylko Polacy...

 

"Grauer Wolf"

Teraz czas na Niemca. Planuję Bf 110 C 1.(Z)/LG 1, czyli ze Staffel, z którą Dudwał starł się pierwszego września. Dlaczego akurat te maszyny? Ponieważ w trakcie tej walki walczył na pewno na "Białej Dziesiątce". Walka ta, opisana powyżej, w zasadzie nie została rozstrzygnięta. Sam Dudwał wspomina o kilku przestrzelinach w skrzydłach i postrzelanym śmigle. Wspomina również o tym, że celnie ostrzelał jednego z napastników. Walka pojedynczej jedenastki z trzema groźnymi Niszczycielami musiała być niezwykle trudna. Mimo wszystko Himkowi udało się na czas wycofać. Ustalanie malowania i oznaczeń tej jednostki nie jest wcale oczywiste. W necie opisy pod grafikami i zdjęciami nie są spójne, niektóre sobie zaprzeczają. Ustalenie konkretnych samolotów uznałem raczej za nierealne, dlatego wykonanie jakiegokolwiek z 1.(Z)/LG 1 powinno być uproszczeniem w ramach zdrowego rozsądku. Ostatecznie biorę też pod uwagę Staffel 2, z myśliwcami którego Dudwał starł się popołudniem 1 września. Gotowe kalki w tym wypadku ma Techmod. 

 

 

Jednostka stacjonowała na lotnisku Jessau i w głównej mierze wykonywała loty osłonowe dla bombowców nad Warszawę i okolicę. Przeprowadzała też loty na wymiatanie. Dowódcą całej I Gruppe był Hptm Alex von Blomberg. 

 

Spotkałem się z różnymi kolorami kołpaków, choć w większości źródeł podaje się, że 1 Staffel miała białe. Biały kolor widoczny też jest na zdjęciach. Oznaczenia kodowe poszczególnych maszyn jakie spotkałem będą na poniższych zdjęciach. 

 

L1+IH

 

L1+JH

 

L1+A11

 

L1+A11

 

Tutaj maszyna z 2 Staffel, do którego kalki można kupić w Techmodzie.

 

Sam temat Bf-110 pozostaje jeszcze otwarty, bo prace nad nim zacznę pewnie nie szybciej niż za jakieś 6-8 tygodni. Gdyby ktoś z Was miał jakieś materiały z wykazem pilotów, zdjęciami, grafikami, czy czymkolwiek, co pomogłoby w budowie, to będę oczywiście bardzo wdzięczny. 

Model P.11c

 

Sam model oczywiście na pewno wam jest znany. Planuję go wykonać wykorzystując szereg dodatków żywicznych. Rozważam również malowanie maskami, ale to jeszcze zobaczymy. 

 

 

Złożenie klatki pilota było pewnym wyzwaniem. Jak już wspomniałem nie mam wielkiego doświadczenia w modelarstwie, więc każda nowość to przygoda i szansa na wtopę. Muszę przyznać, że niektóre elementy dają dość dużą dowolność w zamontowaniu, ale to by nie było wielkim problemem gdyby instrukcja była bardziej czytelna. Jest pięknie wydana, ale wiele mocowań jest pokazanych w sposób niezrozumiałych, przynajmniej dla mnie . Na szczęście jest internet i liczne relacje z tego modelu, małymi krokami zacząłem pchać ten swój warsztat naprzód.  Pierwszy raz też na tak dużą skalę używałem elementów fototrawionych, brak zaginarki trochę bolał, ale szczypce okazały się ratunkiem. 

 

 

 

 

Ostatecznie po dłuższym namyśle zdecydowałem się na podkład czarny. 

 

 

Podobnie jak w Spicie na szerszą skalę postanowiłem wykorzystać sreberko C8. 

 

 

Połówki kadłuba wykończyłem washem i pomalowałem kilka dodatków.

 

 

 

Przyszedł czas na malowanie klatki. Oczywiście srebro C8, ale nie tylko. Widziałem zarówno u kolegów jak i na zdjęciach różne odcienie samego stelaża i elementów wyposażenia. Zacząłem eksperymentować z mieszankami. Niestety pomimo usilnych starań nie udało mi się zamocować właściwie fotela. W późniejszym czasie nie da mi to spać i finalnie będę poprawiał całą sekcję z fotelem. 

 

 

 

 

Muszę poćwiczyć malowanie elementów skórzanych. Niby sam schemat jak to wykonać znam, przynajmniej jeden, ale znać teorie to jedno, a praktykę to drugie. Długa jeszcze droga przede mną. Pozostaje się nie poddawać, eksperymentować i budować dalej. 

Pozdrawiam wszystkich
Łukasz

 

 

 

 

Edytowane 6 Stycznia 2023 przez Boch

[Mikolaj75]

Już daj spokój z tą kokieterią, co za dużo to niezdrowo.

Napisałbym, że fajna robota, ale jak pomyślę, że zaczniesz biadolić nad debiutanctwem i brakiem doświadczenia, to może lepiej nie pisać.... 

Zdjęcia też ładne (ups... wymknęło mi się) 

[Boch]

Teraz, Mikolaj75 napisał:

Już daj spokój z tą kokieterią, co za dużo to niezdrowo.

Napisałbym, że fajna robota, ale jak pomyślę, że zaczniesz biadolić nad debiutanctwem i brakiem doświadczenia, to może lepiej nie pisać.... 

Zdjęcia też ładne (ups... wymknęło mi się) 

dzięki Mikołaj. Pozdrawiam.

[HK1885]

Idziesz jak burza! 

Ciekawy pomysł i fajne modele.

 

25 minut temu, Boch napisał:

Niestety pomimo usilnych starań nie udało mi się zamocować właściwie fotela. W późniejszym czasie nie da mi to spać i finalnie będę poprawiał całą sekcję z fotelem. 

 

Skąd ja to znam! 

[Boch]

3 minuty temu, HK1885 napisał:

Idziesz jak burza! 

Ciekawy pomysł i fajne modele.

Bardzo Ci dziękuję  

[zaruk]

Ciekawy pomysł, piękne zdjęcia, zapowiada się smakowicie. Szczególnie przypadła mi do gustu ta pierwsza grafika.

Muszę przyznać, że dotychczas nie myślałem o niemieckich żołnierzach jako o ofiarach, które los gdzieś tam rzucił.

Wydawało mi się, że to oni byli losem, czy tam siłą jaka rzuciła miliony ludzi na niemal całym świecie w niewyobrażalne cierpienia.

Co nie znaczy, że nie będę podglądał. Powodzenia życzę.

[Boch]

24 minuty temu, zaruk napisał:

Ciekawy pomysł, piękne zdjęcia, zapowiada się smakowicie. Szczególnie przypadła mi do gustu ta pierwsza grafika.

Muszę przyznać, że dotychczas nie myślałem o niemieckich żołnierzach jako o ofiarach, które los gdzieś tam rzucił.

Wydawało mi się, że to oni byli losem, czy tam siłą jaka rzuciła miliony ludzi na niemal całym świecie w niewyobrażalne cierpienia.

Co nie znaczy, że nie będę podglądał. Powodzenia życzę.

Zgadzam się. To co zrobili nie podlega dyskusji. Dotyczy to oczywiście też lotników. Moja opowieść modelarska zdecydowanie będzie się skupiać na naszym pilocie i jego losach, a niemiaszek jest uzupełnieniem tej historii. 

[Boch]

Dalsze elementy aby wykończyć wnętrze:

 

Radiostacja

 

 

oraz zbiornik paliwa.

 

 

Następnie tablica przyrządów i kilka pomniejszych drobiazgów. 

 

 

Miłego dnia i do następnego. 
Łukasz

 

 

[marek d]

12 godzin temu, Boch napisał:

pomimo usilnych starań nie udało mi się zamocować właściwie fotela.

Da się, ja zmieniłem sobie kolejność montażu. W tym modelu wszystko ładnie się składa, tylko trzeba sobie sprawdzić kilka ruchów do przodu.

Spasowanie powoduje że każda niedokładność montażu powoduje następne.

Na tym etapie warto pomyśleć nad sposobem zamocowania zbiornika.

[HK1885]

55 minut temu, Boch napisał:

Dalsze elementy aby wykończyć wnętrze

 

Hmm... Jedenastka IBG chodzi za mną od długiego czasu  i to co pokazujesz w warsztacie nieodmiennie popycha mnie do kolejnego zakupu... 

 

Ale póki co jestem twardy. 

Zapasów mam wciąż dużo...

[barszczo]

Trzymam kciuki za projekt, moja jedenastka czeka w składziku. Stodziesiątka też czeka, ale ze względu na rozmiary nieco mniejsza. U ciebie maszyny łączone są w pary, zaś mój pomysł na skalę 1:32 to malowania inne niż kraj pochodzenia .

[marek d]

15 minut temu, HK1885 napisał:

Ale póki co jestem twardy.

Do czasu, do czasu...

[Boch]

2 godziny temu, marek d napisał:

Na tym etapie warto pomyśleć nad sposobem zamocowania zbiornika.

Tak, właśnie widziałem, że warto to przemyśleć. Pasowanie modelu jest bardzo dobre i nie mam tutaj najmniejszych zarzutów. Instrukcja niestety nie wyjaśnia wszystkich pytań, ale to też jest do ogarnięcia, taką mam nadzieję. Nie zakładam raczej innego scenariusza jak ukończenie modelu  

[Boch]

Godzinę temu, HK1885 napisał:

Hmm... Jedenastka IBG chodzi za mną od długiego czasu  i to co pokazujesz w warsztacie nieodmiennie popycha mnie do kolejnego zakupu... 

 

Ale póki co jestem twardy. 

Zapasów mam wciąż dużo...

Też mam problem z tymi zakupami i składzikiem i byciem twardzielem 

 

 

Godzinę temu, barszczo napisał:

Trzymam kciuki za projekt, moja jedenastka czeka w składziku. Stodziesiątka też czeka, ale ze względu na rozmiary nieco mniejsza. U ciebie maszyny łączone są w pary, zaś mój pomysł na skalę 1:32 to malowania inne niż kraj pochodzenia .

Bardzo dziękuję. Twój pomysł na skalę 1/32 też bardzo ciekawy. Podoba mi się. 


Ups, poszły dwa posty pod siebie. No nic, teraz już chyba nie usunę?

Edytowane 7 Stycznia 2023 przez Boch

[Boch]

Fotel poprawiony, wzmocniłem też różne tonacje klatki, wkleiłem radio. Z tym fotelem to była napięta sytuacja. Udało mi się go jakoś wyrwać z uścisku CA. Później szlifowanie, prostowanie elementów blaszanych i malowanie na nowo. Ostatecznie wszystkie elementy wskoczyły na miejsce, ufff. Następny etap, okablowanie, najbardziej podstawowe, ale takie, które będzie widoczne przez luki inspekcyjne. 

 

 

Edytowane 7 Stycznia 2023 przez Boch

[Boch]

Po sprawdzenia wszystkich materiałów jakie posiadam na temat P-11 oraz kilkunastu relacji na forach, wykonałem okablowanie. Postawiłem jedynie na te, które będą widoczne przez luki inspekcyjne. Wykonałem też obejmy z blachy aby nadać temu nieco realizmu. Na koniec wash i klatka ostatecznie skończona. 

 

 

[jachud3]

Fajnie i "czysto" w sensie warsztatu

[marek d]

W tej  gustownej brązowej torebce była maska tlenowa od której biegł przewód do regulatora- ten czarny przed. Można założyć że jest schowany.

Robota elegancka.

[Boch]

46 minut temu, jachud3 napisał:

Fajnie i "czysto" w sensie warsztatu

 

Dziękuję

 

3 minuty temu, marek d napisał:

W tej  gustownej brązowej torebce była maska tlenowa od której biegł przewód do regulatora- ten czarny przed. Można założyć że jest schowany.

Robota elegancka.

 

Dziękuję. Co do przewodu czarnego, czyli można pociągnąć go do torebki? 

[marek d]

Czarny jest aparat  /instrukcja nazywa aparat tlenowy/ regulacyjny. Jaki kolor przewodu?Pewnie kolor gumy lub gumy zabezpieczonej płótnem.

Od regulatora też przewód gdzieś tam do butli.

Godzinę temu, Boch napisał:

oraz kilkunastu relacji na forach,

.. no to tej 1/32 jest hooo..

[Boch]

Przyszedł czas na silnik. Skoda Bristol Mercury. 9-cylindorwa gwiazda. Instrukcja sugeruje kolor srebrny i już. Nie planowałem tutaj jakiś ultra rewolucji z waloryzacją, silnik trzeba przyznać wykonany jest ładnie. Z tego co zauważyłem brakuje świec, a reszta wygląda na miejscu. Zdecydowałem się jednak wprowadzić kilka kolorów i odcieni. 

 

Oczywiście pomocne były zdjęcia i relacje kolegów. 

 

 

 

 

Dalsze prace zostają wstrzymane do czasu przybycie żywicy. Czas wziąć się za Spita. 

Pozdrawiam

Łukasz

[marek d]

32 minuty temu, Boch napisał:

Nie planowałem tutaj jakiś ultra rewolucji z waloryzacją,

Może jednak?  Zobacz tu - na dole strony

http://www.kartonwork.pl/forum/viewtopic.php?t=19451&start=50

[Boch]

Czekając na blaszki do Merlina, postanowiłem wstępnie przygotować skrzydło do "Białej dziesiątki". Wpadłem na pomysł, że otworzę luki w skrzydle pokazując skrzydłowy karabin maszynowy. No i tutaj zaczęły się przygody. Model nie przewiduje wykonania wnętrza skrzydła, a wklejenie samego karabinu maszynowego wyglądałoby dziwnie. Częściowo w oparciu o znalezione plany, częściowo według własnej inwencji zbudowałem kilka kratownic z różnych materiałów. Ostatecznie postawiłem na plastik i wstępna konstrukcja prezentuje się następująco. Prezentowany karabin to lewy wariant, więc przymierzony jest jedynie na pokaz. Dojdzie jeszcze kilka żeberek i taśma amunicyjna.

 

 

Nie mogłem sobie odmówić przymiarki jak na ten moment prezentuje się w zamkniętym skrzydle:

 

[MIRO]

21 godzin temu, Boch napisał:

Wpadłem na pomysł, że otworzę luki w skrzydle pokazując skrzydłowy karabin maszynowy.

Świetna robota ale dudwałowa dycha skrzydłowe km to miała zdemontowane http://armahobbynews.pl/blog/2018/06/25/himek-z-eskadry-puchaczy-i-jego-p-11c/

 

 

 

 

 

[Boch]

 

4 godziny temu, MIRO napisał:

dudwałowa dycha skrzydłowe km to miała zdemontowane

W pracy "Krew nad Warszawą" Krzysztofa Janowicza napisano:

 

"(...)Ppro. Dudwał ze 113 EM leciał na P.11c uzbrojonym w cztery kaemy(...)" stąd był mój wniosek o takiej możliwości. Opis znajduje się na stronie 34 i dotyczy pierwszego września, gdy Dudwał wykonywał loty na "Białej dziesiątce". 

 

W pracy "Polskie lotnictwo w boju wrześniowym" Jerzego Cynka, na stronie 92-93 jest podana informacja:

 

113. Eskadra myśliwska - sprzęt latający 5 P.11c, wszystkie z radiostacją, 1 uzbrojony w 4-kmy (Dudwała, nr boczny - "10", numer wojskowy 8-70, numer wywoławczy 170 N). 5 P.11a.

Podsumowując, według moich źródeł Dudwał miał 4 kaemy, a zdjęcia wykonane przez Niemców pokazują samolot po nieudanych próbach przywrócenia go do stanu używalności. Na jednym ze zdjęć widać puste miejsce po kaemie. Wobec częstych zacięć broni i rozkalibrowywania luf wywoływanych wzmożoną walką, na pewno kaemy skrzydłowe zostały wykorzystane do innej jedenastki.

Pozdrawiam

Łukasz

Edytowane 12 Stycznia 2023 przez Boch