[11.11] monitor ORP "Warszawa" 1/72 od podstaw

[PiotrekM]

Monitor rzeczny – okręt bojowy, przeznaczony do służby na wodach śródlądowych - rzekach i jeziorach (w składzie flotylli rzecznych). Monitor rzeczny przeznaczony był do ostrzeliwania celów lądowych, wsparcia wojsk lądowych, wsparcia desantów, ochrony przepraw i do walki z okrętami rzecznymi przeciwnika. Uzbrojony był w działa i karabiny maszynowe. Wyporność monitorów rzecznych znacznie wahała się w zależności od głębokości rzek, na których były używane - od 70-100 ton (polskie monitory używane na Wiśle) przez jednostki 300-500 tonowe (większość, np. monitory dunajskie), do monitorów o wyporności do 1 000 ton, używanych na Amurze. Zanurzenie wahało się od 0,4 m do 1,5 m.

 

Historia:

 

Wojna polsko-sowiecka w 1920 roku toczyła się również na akwenach rzecznych, ujawniając brak po stronie polskiej wyspecjalizowanych jednostek bojowych. Zmusiło to Ministerstwo Obrony do złożenia zamówienia w Stoczni Gdańskiej (Danziger Werft) na cztery monitory rzeczne (typu B, nr.bud.S-17). Jednostki te weszły do służby już po zakończeniu wojny. Monitory "Warszawa" i "Horodyszcza" weszły w skład Flotylli Wiślanej 1 września 1920 roku (wg innych źródeł 13 sierpnia 1920), natomiast "Pińsk" i "Mozysz" ("Toruń") 13 stycznia 1921 roku. W 1924 jednostki przebywały w Zatoce Gdańskiej. Miały stanowić "siłę odstraszającą" dla niemieckich i rosyjskich jednostek biorących udział w manewrach morskich.

W latach 1925-1928 wszystkie monitory zostały przezbrojone w dwa działa 75 mm i haubicę 100 mm. Kolejna modernizacja w roku 1930 polegała na zdjęciu lewoburtowej wieżyczki ckm, oraz na przystosowaniu pozostałych wieżyczek do obrony przeciwlotniczej. W latach 1935-1937 w monitorze zastosowano dodatkowe zestawy pływaków zmniejszające dotychczasowe zanurzenie do 0,6 m. Od 1934 przystąpiono do głębokiej modernizacji monitorów. Prawdopodobnie ORP "Warszawa" jak i ORP "Horodyszcze" przed wrześniem 1939 roku nie zostały w pełni zmodernizowane. Modernizacja polegała tylko na wymianie silników na 100 KM.

1 września 1939 roku II i III Dyon stacjonowały w rejonie Kanału Sytnickiego, skąd 3 września skierowane zostały do Mostów Wolańskich. W trakcie żeglugi "Warszawa" weszła na mieliznę (wg innych źródeł zatopiony przez własną załogę 18 września 1939), gdzie została już do końca kampanii wrześniowej. Monitor "Warszawa" jak i trzy pozostałe dostały się w ręce Sowietów. Po remoncie zostały wcielone do Marynarki Wojennej ZSRR (Od 17 lipca 1940 wchodził w skład radzieckiej Flotylli Pińskiej). W 1941 roku brały udział w wojnie z Niemcami. 19 września monitor "Warszawa" wysadzony został w powietrze aby nie dostał się w ręce Niemców w rejonie Chotników pod Kijowem (według niektórych polskich źródeł, zatopiony przez Luftwaffe). W 1944 roku podniesiono wrak. Okazało się, że odbudowa jest niecelowa i pocięto go na złom. Ten sam los spotkał trzy pozostałe monitory. Po II wojnie światowej w Polskiej Marynarce Wojennej służbę pełniły dwa okręty noszące nazwę "Warszawa". Były to niszczyciel projektu 56AE i niszczyciel projektu 61MP.

 

Dane techniczne:

 

wyporność:

110 t po modernizacji – 126 t

wymiary:

34,5 x 5,05 m

zanurzenie:

0,75 m (z dodatkowymi pływakami - 0,6 m)

pancerz:

-na burtach - 5 mm

-pokład - 6 mm

-wieże działowe - 10 mm

-podstawy km - 8 mm

-stanowisko dowodzenia - 8 mm

napęd:

Pierwotnie prawdopodobnie trzy silniki spalinowe Maybach, 4 cylindrowe o łącznej mocy 180 KM; 3 śruby. Potem 2 silniki 6 cylindrowe Glennifer, każdy po 100 KM + 2 śruby.

prędkość:

16,7 km/h

załoga:

37-44 osób

uzbrojenie:

1920- 1930: 2 x 105 mm , 5 ckm 7,9 mm.

Od 1930 r. - 1 haubica 100 mm, 2 x 75 mm wz.97, 4 ckm , miny.

Od 1938-1939 r. 3 x 75 mm wz.97, 4 ckm .

Od 1940 r. przezbrojony przez Rosjan w 3 x 76,2 mm oraz cekaemy.

dowódcy:

por. mar. Z. Sadowski

por. mar. S. Hryniewiecki

por. mar. Jan May

(lipiec 1941) st. lejtnant A.I. Warganow

Tablica upamiętniająca.

Nie mam pojęcia czy taka kolorystyka jest prawidłowa, ale wydaje się prawdopodobna.

Okręty czekają zacumowane w porcie, od lewej: "Pińsk", "Warszawa", "Toruń".

Bliźniaczy okręt ORP "Pińsk"

 

W 1939 roku Flotylla Pińska składała się z następujących jednostek:

 

monitorów rzecznych typu "Gdańsk"

-ORP Warszawa

-ORP Horodyszcze

-ORP Pińsk

-ORP Toruń

monitorów typu "Kraków"

-ORP Kraków

-ORP Wilno

kanonierek

-ORP Zuchwała

-ORP Zawzięta

-ORP Zaradna

statków uzbrojonych i specjalnych

-ORP Admirał Sierpinek

-ORP Generał Szeptycki

-ORP Hetman Chodkiewicz

-ORP Generał Sikorski

-ORP Generał Dickmann

-ORP Neptun

-ORP Kiliński

kutrów

-Ciężki Kuter Uzbrojony (brak nazwy) oraz CKU Nieuchwytny

-kutrów uzbrojonych KU 1, 2, 3, 4, 5 ,6, 7, 21, 22, 23, 24

-kutrów meldunkowych KM 8, 9, 12, 13, 14, 15

-lekkich kutrów uzbrojonych LKU 16, 17, 18, 19, 25, 26, 27, 28, 29

Edytowane 28 Listopada 2010 przez Gość

[PKD4GA]

PiotrekM - zmodyfikuj tytul tematu, daj tam na poczatku [11.11] i nie wiadomo czy model bedzie z jakiegos zestawu fabrycznego czy robisz go od podstaw.

 

Pozdr.

Pawel

[Jarekk]

Na "Błyskawicy" model monitora "Toruń" jest w takim malowaniu:

 

[Jendrass1]

Super temat ! Kibicuję ! Kiedy stępkę kładziesz ?

[PiotrekM]

Cieszę się, że jest zainteresowanie Niedługo ruszam z budową. Ekspertem w dziedzinie okrętów nie jestem więc liczę na waszą pomoc.

Co do malowania to natrafiłem na coś takiego:

Monitor ORP "Horodyszcza" wymalowany na zielono.

[Marwaw]

Siadam w pierwszym rzędzie. Co do malowania, każdy jasno szary jest ok, zielony spotkałem się z taką kolorystyką, ale czy prawidłowa, nie wiem.

[PiotrekM]

Plany z miesięcznika "Modelarz", mam 2 arkusze przedstawiające wersję z 1930 roku (podwójne działo z przodu). Były jeszcze 4 arkusze z innymi wersjami tego monitora (prawdopodobnie wcześniejsza z pojedynczym działem i późniejsza z pływakami). Łącznie 6 arkuszy A1 w numerach 2, 3, 4/98.

 

Skan wycinanki wydanej przez SuperModel nr 3/2003 niestety już niedostępna.

 

Arkusze wycinanki wydrukowane, wyskalowane do 1/72 i posklejane.

 

Już powycinane główne elementy, będą później naklejone na arkusze polistyrenu HIPS.

 

Fornir brzoza, te ścinki dostałem za darmo od stolarza jako odpadki.

 

Deseczki na pokład wykonane z powyższego forniru, jeszcze tylko 140 sztuk...

 

Model będzie w całości wykonany z arkuszy polistyrenu Hips gr. 0,25 mm, 0,5mm i 1 mm. Niektóre elementy z forniru, oraz z aluminium pozyskanego z puszek po napojach. Nie będzie żadnych elementów kartonowych.

Jak widać całość bardzo nisko budżetowa. Zobaczymy co z tego wyjdzie.

 

W czasopiśmie "Morze" w latach 70tych była podobno seria dobrych artykułów o polskich monitorach. Niestety nie udało mi się do nich dotrzeć. Gdyby któryś z kolegów miał do nich dostęp i mógł się podzielić byłbym bardzo wdzięczny.

Jak ktoś jest chętny na skan wycinanki albo zdjęcie planów w wyższej rozdzielczości to zapraszam na PW.

Edytowane 30 Listopada 2010 przez Gość

[Marwaw]

No, zapowiada się zacnie, ja niestety nie uniknąłem kilku elementów z kartonu.

[Michalw]

Fajnie, fajnie. Zaczyna się ciekawie . Ty chociaż masz plany

[KorniK]

Kolejny ciekawy projekt w konkursie, który mam zamiar "monitorować" i podziwiać postępy w pracach.

 

Powodzenia w budowie!

[PiotrekM]

Postępy niewielkie ale wklejam fotki żeby nie było, że nic nie robię

Wręgi sklejone, wycięte burty.

 

Kadłub widok z góry na pokład.

 

Zagłębienia na 3 śruby napędowe.

 

Pokład się robi.

 

[Marwaw]

No super, już myślałem, że temat padł. Fajnie to wygląda.

[Jarekk]

Deskowanie w 1/72. Wielkie brawa!

[PiotrekM]

Temat w żadnym wypadku nie padł. To po prostu moje tempo Może od lutego ruszę z tym modelem trochę szybciej, czasu jeszcze trochę jest.

 

Jarekk Deskowanie przyjemnie idzie, myślałem że będzie z tym więcej bólu. Ten brzozowy fornir bardzo fajnie się tnie.

[jo]

Piotr jak zostawisz ten wielki sęk -będzie odwracał uwagę od detali

[PiotrekM]

Piotr jak zostawisz ten wielki sęk -będzie odwracał uwagę od detali

Spokojnie, sęk wypada w miejscu gdzie będzie wieża artyleryjska. Dzięki za czujność.

[M.A.V.]

Trochę odświeżam temat bo pewnie warsztat już dawno zapomniany, ale nie chciałem robić nowego tematu a może komuś się przyda:

w najnowszym specjalnym numerze OKRĘTÓW (nr 8) jest duży artykuł o monitorach typu B i 1923 ("Warszawa" i "Kraków"). Może schematy trochę biedne, ale za to sporo ciekawych archiwalnych zdjęć.